Tiêu chuẩn ISO 22000: Tất cả các thông tin cần biết

3 Tháng Tám, 202129 Tháng Ba, 2022

5/5 - (1 bình chọn)

Tổng quan về tiêu chuẩn ISO 22000

Tiêu chuẩn ISO 22000 là gì?

ISO 22000 là tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm được xây dựng bởi tổ chức tiêu chuẩn hóa toàn cầu ISO. Tiêu chuẩn này tập trung vào việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm dựa trên việc đáp ứng và tuân thủ các tiêu chuẩn về hệ thống quản lý, giúp thực phẩm sản xuất tránh được các rủi ro gây mất an toàn.

Nội dung chính

Tên đầy đủ của ISO 22000 là ISO 22000 Food safety management systems dịch ra tiếng Việt có nghĩa là ISO 22000 Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm.

Các phiên bản ISO 22000

Ra đời từ năm 2005, đến thời điểm hiện tại ISO 22000 đã cập nhật 1 lần với tổng số 2 phiên bản là ISO 22000:2005 và ISO 22000:2018. Và ISO 22000:2018 chính là phiên bản mới nhất hiện tại. Vậy những phiên bản này có gì khác nhau? Dưới đây là một số thông tin chi tiết về các phiên bản của ISO 22000.

ISO 22000:2005

Là phiên bản đầu tiên của ISO 22000. Tiêu chuẩn này trước đó đã được nghiên cứu trong thời gian dài để đảm bảo phù hợp với các hoạt động kinh doanh thực phẩm trên toàn cầu.

ISO 22000:2018 – ISO 22000 phiên bản mới nhất

Vào năm 2018, ISO 22000 đã đưa ra 1 bản sửa đổi mới. Việc sửa đổi và điều chỉnh tiêu chuẩn này có tác dụng giải quyết những thách thức mới về an toàn thực phẩm mà chuỗi thực phẩm hiện nay đang phải đối mặt. Mục đích chính của bản cập nhật, ISO cho biết là để điều chỉnh ISO 22000 chặt chẽ hơn so với các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác của mình bằng cách sử dụng cấu trúc cấp cao chung.

Phiên bản ISO 22000:2018 cũng bao gồm một cách tiếp cận rủi ro mới nhằm giải quyết rủi ro ở hai cấp độ khác nhau – cấp độ hoạt động và cấp độ tổ chức – liên quan đến định hướng chiến lược của doanh nghiệp.

Chu trình lập kế hoạch – thực hiện – kiểm tra – hành động (PDCA) cũng hoạt động ở hai cấp độ khác nhau – cấp độ của FSMS nói chung và cấp độ hoạt động liên quan đến các nguyên tắc HACCP. Tiêu chuẩn sửa đổi cũng bao gồm các định nghĩa mới và sửa đổi của các thuật ngữ quan trọng khác.

Tất cả các chứng chỉ ISO 22000: 2005 hiện có sẽ hết hạn sau ba năm kể từ khi hệ thống quản lý an toàn thực phẩm chuyển đổi sang ISO 22000: 2018 (ngày 19 tháng 6 năm 2018), thời hạn chuyển đổi muộn nhất là ngày 29 tháng 6 năm 2021. Bên cạnh đó thì ở Việt Nam hiện nay, tiêu chuẩn ISO 22000:2018 tương đương với TCVN ISO 22000:2018.

Tầm quan trọng của ISO 22000

Trong vài năm gần đây, rất nhiều bằng chứng đã cho thấy việc kiểm soát an toàn thực phẩm ngay từ khâu quản lý hệ thống là vô cùng quan trọng. Việc thiếu sót về hệ thống quản lý thực phẩm có thể đe dọa đến sức khỏe và sự an toàn của số lượng lớn người tiêu dùng. Dưới đây là một số thông tin về tầm quan trọng của ISO 22000 với doanh nghiệp và xã hội:

Đối với doanh nghiệp thực phẩm

Giúp cải thiện sự hài lòng của khách hàng
Nâng cao tính minh bạch trong hoạt động quản lý
Cải thiện khả năng ứng phó với các rủi ro có thể xảy ra

Bên cạnh đó thì nhà nước ta hiện nay cũng rất tạo điều kiện cho các doanh nghiệp muốn đăng ký ISO 22000 với nhiều quyền lợi kèm theo như:

Miễn thủ tục công bố đủ điều kiện sản xuất cho doanh nghiệp thực phẩm sở hữu chứng nhận ISO 22000
Không bắt buộc các doanh nghiệp đang sở hữu chứng nhận ISO 22000 kiểm nghiệm sản phẩm định kỳ

Ngoài ra thì hầu hết các doanh nghiệp khi muốn mở rộng kinh doanh trong thị trường ẩm thực hiện nay đều cần phải có một loại giấy chứng nhận an toàn thực phẩm phù hợp. Và ISO 22000 chính là sự lựa chọn tối ưu nhất.

Đối với người tiêu dùng

Việc nâng cao tỷ lệ doanh nghiệp sở hữu chứng nhận ISO 22000 có tính chất rất quan trọng đối với người tiêu dùng. Nó giúp:

Cải thiện sức khỏe và an toàn của người tiêu dùng nhờ giảm thiểu tối đa các rủi ro về thực phẩm có thể xảy ra
Giúp người tiêu dùng an tâm hơn khi sử dụng các sản phẩm thực phẩm
Dễ dàng tìm được nguồn gốc các sản phẩm sử dụng

Cấu trúc của ISO 22000:2018

Như đã đề cập ở trên thì ISO 22000:2018 đã được cải tiến để có cấu trúc bậc cao giống cấu trúc của các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác của ISO hiện nay. Vậy cấu trúc này có gì đặc biệt và tối ưu? Dưới đây là cấu trúc HLS của ISO 22000:2018 với 10 điều khoản bạn có thể tham khảo:

Điều 1: Phạm vi áp dụng
Điều 2: Tài liệu viện dẫn
Điều 3: Thuật ngữ và định nghĩa
Điều 4: Bối cảnh của tổ chức
Điều 5: Lãnh đạo
Điều 6: Hoạch định
Điều 7: Hỗ trợ
Điều 8: Thực hiện
Điều 9: Đánh giá kết quả thực hiện
Điều 10: Cải tiến

Với cấu trúc mới này, doanh nghiệp thực phẩm có thể tối ưu khả năng vận hành, kiểm soát chất lượng an toàn thực phẩm đồng thời dễ dàng kết hợp với các tiêu chuẩn ISO khác như ISO 9001, ISO 14001.

Các yêu cầu của quản lý hệ thống an toàn thực phẩm theo ISO 22000:2018

Được phát triển bởi những chuyên gia hàng đầu về quản lý hệ thống an toàn thực phẩm. ISO 22000:2018 có 4 yêu cầu chính mà doanh nghiệp áp dụng cần lưu ý. Cụ thể như sau:

Yêu cầu 1: Trao đổi thông tin tác nghiệp

Yêu cầu Trao đổi thông tin tác nghiệp đề cập đến 2 yếu tố lần lượt là: giao tiếp trong nội bộ doanh nghiệp và giao tiếp với bên ngoài. Việc giao tiếp tương tác này có thể giúp doanh nghiệp thực phẩm kiểm soát được quy trình của mình từ khâu đầu vào đến đầu ra. Bên cạnh đó, việc giao tiếp, trao đổi với khách hàng và nhà cung cấp về những mối nguy có thể xảy ra cũng giúp làm rõ yêu cầu của khách hàng về nhà cung cấp hơn.

Yêu cầu 2: Quản lý hệ thống

Yêu cầu quản lý hệ thống được xây dựng dựa theo tình trạng của doanh nghiệp thực phẩm, thường dựa vào một số tiêu chí như: Sự tham gia và cam kết của lãnh đạo, nguồn nhân lực, cơ sở hạ tầng và môi trường làm việc

Yêu cầu 3: Chương trình tiên quyết

Tùy vào vai trò của doanh nghiệp trong chuỗi thực phẩm mà các chương trình tiên quyết được đề ra là khác nhau. Các chương trình tiên quyết phải:

Thích hợp với nhu cầu của tổ chức
Phù hợp với quy mô và loại hình hoạt động của sản phẩm được sản xuất
Được áp dụng trên toàn bộ hệ thống
Được nhóm an toàn thực phẩm phê duyệt
Một số chương trình tiên quyết được áp dụng phổ biến như: GAP, GVP, GMP, GHP, GPP, GDP và GTP.

Yêu cầu 4: Các nguyên tắc HACCP

Như đã đề cập ở đầu bài viết thì ISO 22000 được xây dựng trên nền tảng của các nguyên tắc phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn HACCP, vì thế, một lẽ đương nhiên là doanh nghiệp áp dụng ISO 22000 cần đáp ứng 7 nguyên tắc trong HACCP theo quy định. Cụ thể như sau:

Thực hiện phân tích mối nguy
Xác định các điểm kiểm soát tới hạn (CCP)
Đặt giới hạn tới hạn
Thiết lập hệ thống giám sát
Thiết lập các hành động khắc phục
Thiết lập các thủ tục xác minh
Thiết lập các thủ tục lưu trữ hồ sơ

Các thủ tục để xin chứng nhận ISO 22000

Để đáp ứng yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 22000, tổ chức cần chuẩn bị các thủ tục như sau:

Chuẩn bị tài liệu hệ thống quản lý an toàn thực phẩm

Thủ tục đầu tiên và quan trọng nhất là chuẩn bị các tài liệu hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Tài liệu này là những văn bản dạng chính sách, mục tiêu, thủ tục và hồ sơ về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của doanh nghiệp.

Chuẩn bị tài liệu về các quy trình

Thủ tục thứ 2 cần làm là chuẩn bị tài liệu về các quy trình. Cụ thể, doanh nghiệp sẽ phải lập thành văn bản các thủ tục theo tiêu chuẩn cũng như các thủ tục được yêu cầu để đảm bảo kiểm soát các quy trình khác trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của bạn. Ý nghĩa tổng thể của điều này là hệ thống quản lý ATTP của bạn sẽ có nhiều thủ tục dạng văn bản hơn là chỉ những thủ tục được nêu tên cụ thể trong tiêu chuẩn nhưng những thủ tục này sẽ là những tài liệu hữu ích. Chúng sẽ đảm bảo rằng các quy trình đang được thực hiện theo kế hoạch và có sự phê duyệt của ban quản lý. Ngược lại, chúng cũng sẽ đảm bảo rằng ban quản lý biết cách thức thực hiện quy trình.

Các thủ tục cụ thể theo yêu cầu của tiêu chuẩn

Kiểm soát tài liệu, kiểm soát hồ sơ, kiểm soát sản phẩm không an toàn, sửa chữa, hành động khắc phục, thu hồi và đánh giá nội bộ. Đảm bảo rằng những bất cứ ai cũng thực hiện quy trình theo cùng một cách. Nếu bạn không muốn các thủ tục bị lãng quên thì bạn nhất định cần xây dựng một hệ thống mà mọi thủ tục đều được lập thành văn bản. Bên cạnh đó, hướng dẫn công việc cũng sẽ trở thành một phần quan trọng và không thể thiếu trong hệ thống của bạn.

Áp dụng ISO 22000:2018 trong doanh nghiệp

Lý do áp dụng

An toàn vệ sinh thực phẩm đã và đang và một vấn đề được đặc biệt quan tâm, rất nhiều khách hàng, nhà phân phối hiện nay đã yêu cầu nhà cung cấp của mình cần có giấy chứng nhận ISO 22000:2018. Chứng chỉ ISO 22000:2018 cũng là một trong những yêu cầu phổ biến nếu doanh nghiệp muốn hợp tác với các đối tác lớn hay mở rộng thị trường ra nước ngoài. Chính vì thế, để không bị tụt hậu so với sự phát triển của thị trường cũng như của đối thủ thì việc áp dụng ISO 22000:2018 vào doanh nghiệp là vô cùng cần thiết.

Cơ hội và thách thức khi áp dụng ISO 22000 cho doanh nghiệp

Áp dụng ISO 22000:2018 vào hệ thống quản lý của doanh nghiệp thực phẩm là xu thế chung của xã hội. Xu thế này sẽ mang đến cho doanh nghiệp nhiều cơ hội và lợi ích hơn. Tuy nhiên bên cạnh cơ hội lợi ích cũng là những thách thức không nhỏ yêu cầu doanh nghiệp phải vượt qua để thành công.

Cơ hội và lợi ích đối với doanh nghiệp sở hữu chứng chỉ ISO 22000:2018

ISO 22000:2018 sẽ mang đến cho doanh nghiệp không ít cơ hội và lợi ích. Vậy chúng là gì?

Cơ hội mở rộng thị trường: Việc đáp ứng một tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm có tính toàn cầu như ISO 22000:2018 sẽ giúp doanh nghiệp thực phẩm dễ dàng tiếp cận với thị trường quốc tế cũng như hợp tác với những đối tác lớn trên thế giới.
Cơ hội phát triển quy mô: Các doanh nghiệp đạt chứng nhận ISO 22000:2018 sẽ dễ dàng được phê duyệt khoản vay ngân hàng hơn do đã có độ uy tín nhất định. Việc này giúp doanh nghiệp dễ phát triển quy mô hơn.
Mang lại hiệu quả nội bộ: ISO 22000:2018 được phát triển bởi những chuyên gia hàng đầu của ISO, đảm bảo các tiêu chuẩn sẽ giúp hệ thống quản lý an toàn thực phẩm của doanh nghiệp được tối ưu nhất, loại bỏ các rủi ro gây ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm đầu ra, giúp tăng hiệu suất lao động và tăng chất lượng sản phẩm.
Tăng doanh thu, giảm chi phí hoạt động: Việc tối ưu được hệ thống, tăng hiệu suất lao động của nhân viên và chất lượng sản phẩm sẽ giúp tăng doanh thu và giảm các chi phí phát sinh từ đó tăng lợi nhuận doanh nghiệp.

Thách thức khi áp dụng ISO 22000:2018

Cơ hội luôn song hành với thách thức, và đó là thứ doanh nghiệp cần vượt qua để có những thành công nhất đinh, và việc áp dụng ISO 22000:2018 cũng không phải ngoại lệ. Dưới đây là một số thách thức đối với doanh nghiệp khi áp dụng ISO 22000:2018.

Lãnh đạo chưa thực sự hiểu được tầm quan trọng của ISO 22000:2018: Vì là một tiêu chuẩn không bắt buộc nên nhiều doanh nghiệp chỉ xin chứng nhận “cho có” khi nhà phân phối yêu cầu mà không thực sự hiểu được tầm quan trọng và những lợi ích ISO 22000:2018 mang lại. Điều này khiến việc triển khai không được coi trọng, nguồn lực đầu tư không đủ.
Nhân sự chưa hiểu về tiêu chuẩn: Hầu hết các doanh nghiệp hiện nay đều không có nhân sự có kinh nghiệm áp dụng ISO 22000:2018. Việc này khiến quá trình đào tạo và chuyển đổi cơ chế gặp nhiều khó khăn hơn.
Tốn nhiều chi phí: Việc chuyển đổi tiêu chuẩn hệ thống quản lý chưa bao giờ là điều dễ dàng, nhất là khi hầu hết các doanh nghiệp thực phẩm tại nước ta chưa có một hệ thống quản lý nào. Quá trình áp dụng ISO 22000:2018 như việc đập đi xây lại một quy trình hoàn toàn mới vậy, điều này sẽ làm phát sinh khá nhiều chi phí về đào tạo cũng như cơ sở vật chất.
Tốn nhiều thời gian: tùy vào quy mô và độ phức tạp của doanh nghiệp mà thời gian triển khai, áp dụng ISO 22000:2018 là khác nhau nhưng nhìn chung sẽ kéo dài từ 3-6 tháng, đây là một khoảng thời gian không quá dài nhưng lại không hề ngắn.

Hợp tác với một đơn vị tư vấn ISO 22000:2018 chuyên nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được về thời gian, công sức cũng như giảm thiểu tối đa chi phí phải bỏ ra. SUTECH – đơn vị tư vấn ISO 22000:2018 với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trọn gói với chi phí hợp lý nhất.

Hợp tác với một đơn vị tư vấn ISO 22000:2018 chuyên nghiệp sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm được về thời gian, công sức cũng như giảm thiểu tối đa chi phí phải bỏ ra. SUTECH – đơn vị tư vấn ISO 22000:2018 với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trọn gói với chi phí hợp lý nhất!

Tư vấn ISO 22000

Quy trình áp dụng ISO 22000 cho doanh nghiệp

Dưới đây là quy trình 9 bước áp dụng ISO 22000:2018 cho doanh nghiệp mà bạn có thể tham khảo:

Bước 1: Xác nhận thông tin doanh nghiệp thực phẩm trên các tiêu chí: địa điểm, quy mô, phạm vi áp dụng
Bước 2: Khảo sát các điều kiện và bối cảnh của doanh nghiệp (thực hiện tại doanh nghiệp)
Bước 3: Đào tạo nâng cao nhận thức về tiêu chuẩn ISO 22000:2018. Đào tạo đánh giá nội bộ.
Bước 4: Hướng dẫn thiết lập hệ thống văn bản và thủ tục triển khai ISO 22000:2018
Bước 5: Hướng dẫn áp dụng hệ thống văn bản và quy trình, duy trì kết quả thực hiện
Bước 6: Đánh giá nội bộ hệ thống quản lý an toàn thực phẩm theo ISO 22000:2018. Lập báo cáo đánh giá.
Bước 7: Hướng dẫn thực hiện các biện pháp, hành động khắc phục, phòng ngừa và giải quyết những rủi ro phát sinh
Bước 8: Hướng dẫn hoàn thiện hệ thống tài liệu và thủ tục chuẩn bị cho hoạt động đánh giá chứng nhận
Bước 9: Đánh giá chứng nhận ISO 22000:2018. Thực hiện một số hành động khắc phục, cải thiện sau khi chứng nhận và nhận chứng chỉ ISO 22000:2018

Một số thông tin cơ bản về chứng chỉ ISO 22000:2018

Những doanh nghiệp đạt điều kiện sau hoạt động đánh giá ISO 22000:2018 sẽ được cấp chứng chỉ ISO 22000:2018. Chứng chỉ này có vai trò như một bằng chứng xác nhận doanh nghiệp đã sở hữu một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phù hợp tiêu chuẩn ISO 22000:2018.

Theo đó, một mẫu chứng chỉ ISO 22000:2018 sẽ có các thông tin bắt buộc như sau:

Số giấy chứng nhận
Tên tổ chức được chứng nhận và địa chỉ đăng ký kinh doanh của tổ chức.
Tên tổ chức cấp chứng nhận
Phạm vi chứng nhận
Hiệu lực của chứng chỉ (Ngày cấp – Ngày hết hạn)
Dấu chứng chỉ chứng nhận được sử dụng
Chữ ký của pháp nhân phụ trách

Bên cạnh đó thì chứng chỉ ISO 22000:2018 có hiệu lực trong thời gian 3 năm kể từ ngày cấp. Trong thời gian này, doanh nghiệp sở hữu chứng chỉ sẽ được tổ chức chứng nhận giám sát và đánh giá định kỳ 12 tháng/lần để đảm bảo hệ thống quản lý an toàn thực phẩm vẫn đang thực hiện đúng các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 22000:2018.

Trên đây là tất cả các thông tin về chứng chỉ ISO 22000:2018 và những vấn đề liên quan. Hy vọng những thông tin trong bài viết này là hữu ích, giúp quý doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về một trong những tiêu chuẩn hệ thống quản lý quan trọng này. Quý doanh nghiệp/tổ chức nếu có bất cứ câu hỏi nào về ISO 22000:2018 vui lòng liên hệ hotline 086.869.5822 để được tư vấn chi tiết! SUTECH với đội ngũ chuyên gia hàng đầu luôn sẵn sàng mang đến cho quý khách hàng những giải đáp hợp lý nhất!