ISO 45001:2018 là gì? Bản chất và các yêu cầu?

Theo tổ chức lao động quốc tế, mỗi ngày có hơn 7600 người trên thế giới chết đi vì tai nạn lao động và bệnh tật. Đó chính là nguyên nhân ủy ban ISO xây dựng và phát triển ISO 45001 – bộ tiêu chuẩn về sức khỏe và an toàn lao động cho doanh nghiệp. Vậy tiêu chuẩn này quy định những gì? Vì sao nó có thể giúp đảm bảo an toàn và sức khỏe của người lao động? Với mục tiêu mang lại những nhận thức đúng đắn nhất về ISO 45001, trong bài viết này, Công ty TNHH Tư Vấn Khoa Học và Công Nghệ SUTECH sẽ chia sẻ đến bạn tất tần tật các thông tin chi tiết về ISO 45001. Mong rằng bài viết này sẽ giúp tổ chức/doanh nghiệp có cái nhìn rõ nét hơn về ISO 45001 cũng như các lợi ích mà tiêu chuẩn này mang lại.

ISO 45001 là gì?

Theo định nghĩa được đưa ra bởi ISO thì ISO 45001 là một hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp được phát triển và ban hành bởi ISO (Ủy ban tiêu chuẩn hóa quốc tế) vào ngày 12 tháng 3 năm 2018. Bộ tiêu chuẩn này được ban hành với mục tiêu giúp giảm chấn thương và các căn bệnh gây ra do nghề nghiệp, thúc đẩy quá trình bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần của người lao động.

ISO 45001 chính thức được ban hành vào năm 2018, đây cũng là phiên bản là ISO 45001 hiện tại. Trước khi ISO 45001:2018 ra đời thì OHSAS 18001 là tiêu chuẩn để quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp được áp dụng. Đây là một tiêu chuẩn cho các hệ thống quản lý an toàn và nghề nghiệp của Anh cập nhật năm 2007. (Xem thêm: chuyển đổi từ OHSAS 18001 sang ISO 45001)

Việc áp dụng ISO 45001 vào doanh nghiệp cho thấy sẽ giúp cải thiện an toàn lao động, giảm thiểu rủi ro tại nơi làm việc cũng như tạo cho người lao động một môi trường làm việc an toàn hơn, từ đó giảm thiểu tối đa các trường hợp tử vong liên quan đến công việc và môi trường làm việc.

Đối tượng nên áp dụng ISO 45001

Là một tiêu chuẩn giúp cải thiện môi trường làm việc cho người lao động nên ISO 45001:2018 có thể được áp dụng tại bất kỳ doanh nghiệp nào có nhân công. Để giúp bạn hiểu rõ hơn về những đối tượng nên áp dụng ISO 45001 thì dưới đây là một số đặc điểm về tiêu chuẩn có thể bạn nên biết:

• ISO 45001:2018 có thể được áp dụng cho bất cứ tổ chức nào mà không phụ thuộc vào quy mô. Dù doanh nghiệp <5 người hay >100 người thì đều có thể áp dụng.
• Tiêu chuẩn có thể áp dụng cho mọi loại hình doanh nghiệp từ sản xuất đến dịch vụ
• ISO 45001:2018 không phải là một tiêu chuẩn cá nhân
• Tiêu chuẩn ISO 45001 đặc biệt cần thiết với những doanh nghiệp có quy mô lớn và tiềm ẩn nhiều rủi ro lao động cao
• Doanh nghiệp có thể áp dụng 1 phần ISO 45001 vào quá trình quản lý của doanh nghiệp để cải thiện chất lượng môi trường làm việc của nhân viên. Tuy nhiên doanh nghiệp sẽ cần đảm bảo đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nếu muốn xin chứng nhận.

Các lĩnh vực bắt buộc cần có chứng nhận ISO 45001 ở Việt Nam

Cũng giống như rất nhiều quốc gia khác trên thế giới, nước ta dù có khá nhiều các chính sách được đưa ra để khuyến khích doanh nghiệp áp dụng ISO 45001 nhưng về luật pháp thì đây không phải là một chứng chỉ bắt buộc mà doanh nghiệp nào cũng cần sở hữu.

Tuy nhiên, trên thực tế, ở một số lĩnh vực nhất định có các hoạt động liên quan đến cơ sở công lập hay cơ quan nhà nước thì ISO 45001 sẽ được đưa ra như một yêu cầu quan trọng dùng để xét duyệt các nhà thầu muốn hợp tác. Một số lĩnh vực tiêu biểu có thể kể đến như sau:

• Sản phẩm phục vụ giáo dục
• Trang thiết bị y tế
• Xây dựng, công trình
• Vệ sinh môi trường

Như vậy có thể thấy, khi sở hữu chứng nhận ISO 45001, doanh nghiệp sẽ có cơ hội nhận thầu các dự án lớn với quy mô quốc gia, cực kỳ có lợi trong quá trình phát triển cũng như tạo uy tín cho doanh nghiệp. Có thể nói việc sở hữu chứng nhận ISO 45001 sẽ có tác dụng như một bàn đạp giúp doanh nghiệp giành được nhiều lợi thế hơn trên thị trường trong nước cũng như quốc tế.

Cấu trúc của ISO 45001

ISO 45001 được phát triển tuân theo cấu trúc bậc cao với nguyên lý cải tiến liên tục (PDCA), giống phiên bản mới của các tiêu chuẩn ISO khác như ISO 9001, ISO 14001,… Việc này giúp quá trình tích hợp và áp dụng các tiêu chuẩn được dễ dàng, tiết kiệm chi phí hơn. Vậy nguyên lý cải tiến liên tục này hoạt động như thế nào? Dưới đây là một số thông tin về 4 bước cải tiến liên tục bạn có thể theo dõi:

1. Thông tin giới thiệu

Khoản 1: Phạm vi

Khoản 2: Tham chiếu (đến các nguyên tắc liên quan, không có)

Khoản 3: Thuật ngữ và định nghĩa

2. Plan (P)

Plan là quá trình hoạch định các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình làm việc ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động, đánh giá ảnh hưởng của chúng, từ đó thiết lập các mục tiêu cần đáp ứng để có thể đảm bảo an toàn cho sức khỏe của người lao động.

Khoản 4: Bối cảnh của tổ chức

Khoản 5: Lãnh đạo và sự tham gia của người lao động

Khoản 6: Lập kế hoạch

3. Do (D)

Do là hoạt động triển khai Plan được đưa ra ở bước 1. Việc thực hiện này cần được triển khai bởi những nhân sự đã được đào tạo nhận thức theo tiêu chuẩn ISO 45001 để đảm bảo các bước thực thi đúng tiêu chuẩn.

Khoản 7: Hỗ trợ

Khoản 8: Hoạt động

4. Check (C)

Việc kiểm tra (Check) sẽ được thực hiện sau bước triển khai để đảm bảo tính hiệu quả khi áp dụng ISO 45001. Hoạt động này sẽ thông qua việc theo dõi, đo lường những việc làm đã được thực hiện cũng như tác động nó mang lại cho việc đảm bảo an toàn và sức khỏe nghề nghiệp. Với bước này, về cơ bản ta có thể xác định được việc thực hiện bước 1,2 có ảnh hưởng như thế nào? Ưu, nhược điểm ra sao, những thông tin này là bắt buộc cần có để thực hiện bước tiếp theo trong quy trình PDCA.

Điều khoản 9: Đánh giá hoạt động

5. Action (A)

Bước cuối cùng trong chu trình PDCA là Action, theo đó dựa trên các thông tin có được ở bước Check, doanh nghiệp sẽ có những hành động để cải tiến kết quả thực hiện ISO 45001, quá trình này sẽ diễn ra liên tục đến khi đạt được đầu ra như mong muốn.

Khoản 10: Cải tiến

• Bài viết có thể bạn quan tâm: So sánh ISO 45001 và OHSAS 18001

Các thủ tục cần chuẩn bị để xin chứng nhận ISO 45001

Sau khi việc áp dụng ISO 45001 vào doanh nghiệp được đánh giá là hoàn thành, doanh nghiệp sẽ cần một bằng chứng để chứng minh cho việc này, và sở hữu chứng nhận ISO 45001 sẽ là minh chứng cụ thể và rõ ràng nhất. Để xin chứng nhận ISO 45001, doanh nghiệp sẽ cần chuẩn bị một số thủ tục như sau:

• Đăng ký chứng nhận ISO 45001 với những tổ chức có thẩm quyền. Ký hợp đồng và thực hiện các yêu cầu được thống nhất bởi 2 bên
• Chuẩn bị hệ thống tài liệu theo tiêu chuẩn được đưa ra ở ISO 45001. Dưới đây là một số loại tài liệu bạn có thể tham khảo
  • Bản sao giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp
  • Bản xây dựng hệ thống và áp dụng ISO 45001:2018 của doanh nghiệp
  • Thông tin về các loại sản phẩm, hàng hóa được sản xuất trên hệ thống đáp ứng ISO 45001
  • …

Một số thông tin cơ bản về chứng chỉ ISO 450001:2018

Những doanh nghiệp đạt điều kiện sau hoạt động đánh giá ISO 45001:2018 sẽ được cấp chứng chỉ ISO 45001:2018. Chứng chỉ này có vai trò như một bằng chứng xác nhận doanh nghiệp đã sở hữu một hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp phù hợp tiêu chuẩn ISO 45001:2018.

Theo đó, một mẫu chứng chỉ ISO 45001:2018 sẽ có các thông tin bắt buộc như sau:

• Số giấy chứng nhận
• Tên tổ chức được chứng nhận và địa chỉ đăng ký kinh doanh của tổ chức.
• Tên tổ chức cấp chứng nhận
• Lĩnh vực chứng nhận
• Hiệu lực của chứng chỉ (Ngày cấp – Ngày hết hạn)
• Dấu chứng chỉ chứng nhận được sử dụng
• Chữ ký của pháp nhân phụ trách
• Mã truy xuất chứng chỉ

Bên cạnh đó thì chứng chỉ ISO 45001:2018 có hiệu lực trong thời gian 3 năm kể từ ngày cấp. Trong thời gian này, doanh nghiệp sở hữu chứng chỉ sẽ được tổ chức chứng nhận giám sát và đánh giá định kỳ 12 tháng/lần để đảm bảo hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp vẫn đang thực hiện đúng các yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 45001:2018.

Trên đây là tất cả các thông tin về tiêu chuẩn ISO 45001 mà SUTECH muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng những thông tin trong bài viết này là hữu ích, giúp quý doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn quan trọng này. Quý doanh nghiệp/tổ chức nếu có bất cứ câu hỏi nào về ISO 45001:2018 vui lòng liên hệ hotline 086.869.5822 để được tư vấn chi tiết! SUTECH với đội ngũ chuyên gia hàng đầu luôn sẵn sàng mang đến cho quý khách hàng những thông tin giải đáp chi tiết và hợp lý nhất!