Cách tỉa cành sầu riêng đúng kỹ thuật là yếu tố quan trọng giúp cây phát triển khỏe mạnh, ra hoa đồng đều và cho năng suất cao. Nhiều nhà vườn hiện nay vẫn chưa chú ý đến bước này, dẫn đến cây bị rậm tán, sâu bệnh và giảm sản lượng trái. Việc tỉa cành hợp lý không chỉ giúp cây sầu riêng thông thoáng, hấp thụ ánh sáng tốt hơn mà còn tăng khả năng kháng bệnh, kéo dài tuổi thọ và cải thiện chất lượng trái.
Tại sao phải tỉa cành sầu riêng?
Tỉa cành là một trong những bước kỹ thuật quan trọng nhất trong quy trình chăm sóc sầu riêng.
Việc tỉa cành giúp:
-
Tạo tán cân đối: Giúp ánh sáng và gió phân bố đều, cây phát triển ổn định.
-
Kích thích ra hoa – đậu quả: Khi loại bỏ cành vô hiệu, cây tập trung dinh dưỡng cho cành mang trái.
-
Giảm sâu bệnh: Cành rậm, giao nhau dễ tích tụ nấm bệnh, đặc biệt trong mùa mưa.
-
Thuận tiện chăm sóc & thu hoạch: Cây gọn gàng giúp phun thuốc, bao trái, thu hái dễ hơn.
-
Tăng tuổi thọ và sức khỏe cây: Cây được “thở”, tán thông thoáng, hạn chế gãy đổ khi mang trái nặng.
Xem thêm: cách trồng sầu riêng
Thời điểm thích hợp để tỉa cành sầu riêng
Tùy giai đoạn sinh trưởng của cây, chọn thời điểm tỉa hợp lý để không ảnh hưởng đến năng suất.
| Giai đoạn | Thời điểm tỉa cành thích hợp | Ghi chú |
|---|---|---|
| Cây con (1–2 năm) | Sau khi trồng 3–4 tháng, khi cao 60–80 cm | Tạo tán khung ban đầu |
| Cây kiến thiết (2–4 năm) | Cuối mùa mưa hoặc đầu mùa khô | Loại bỏ cành rậm, yếu |
| Cây trưởng thành (cho trái) | Sau thu hoạch và trước khi ra hoa | Kết hợp vệ sinh vườn, kích thích mầm hoa mới |
| Cây già yếu | Sau khi thu trái, trước mùa mưa | Tỉa mạnh để trẻ hóa, kích thích đọt non |
Lưu ý: Không tỉa vào thời kỳ cây đang ra hoa hoặc đang đậu quả non — dễ làm rụng trái và suy cây.
Các loại cành cần tỉa bỏ
Khi tỉa, cần quan sát kỹ để loại bỏ đúng loại cành, tránh cắt sai làm hư tán:
-
Cành vượt: Cành mọc thẳng đứng, phát triển nhanh, ít lá — tiêu hao dinh dưỡng.
-
Cành trong tán: Cành mọc vào giữa tán, cản ánh sáng, dễ sinh nấm.
-
Cành yếu, sâu bệnh: Lá vàng, thân khô, không phát triển.
-
Cành mọc chéo hoặc giao nhau: Làm tán rối, dễ gãy khi mang trái.
-
Cành sát đất: Cản trở chăm sóc, dễ nhiễm nấm Phytophthora từ đất ẩm.
-
Cành già không mang trái: Nên loại bỏ sau mỗi vụ thu hoạch
Chuẩn bị dụng cụ và nguyên tắc cắt tỉa
Dụng cụ:
-
Kéo cắt tỉa chuyên dụng hoặc cưa nhỏ.
-
Dao bén để xử lý vết cắt.
-
Dung dịch vôi + thuốc nấm hoặc keo liền sẹo để bôi sau khi cắt.
Nguyên tắc:
-
Dụng cụ phải sạch và khử trùng trước khi sử dụng.
-
Cắt dứt khoát, không làm dập vỏ hoặc rách mô gỗ.
-
Với cành to, nên cắt cách gốc 2–3 cm, không cắt sát thân.
-
Không cắt quá nhiều một lần (chỉ nên loại 20–30% tổng số cành).
-
Sau khi cắt, bôi vôi hoặc keo liền sẹo để tránh xâm nhập vi khuẩn.
Cách tỉa cành sầu riêng chi tiết
Bước 1: Quan sát và đánh giá tán cây
Đứng xa 2–3 mét, quan sát tổng thể tán cây để xác định các hướng phát triển chưa cân đối.
Đánh dấu các cành vượt, cành yếu, cành trong tán bằng sơn hoặc dây rút nhỏ.
Bước 2: Tỉa cành khung
-
Chọn 1 thân chính và 3–4 cành cấp 1 tỏa đều quanh thân, góc 45–60 độ.
-
Cắt bỏ tất cả chồi phụ mọc từ thân chính dưới cành khung.
-
Mục tiêu là tạo hình hình chóp nón hoặc tán tròn đều.
Bước 3: Tỉa cành tán phụ
-
Loại bỏ các cành chồng chéo, mọc trong tán.
-
Giữ lại cành khỏe, lá xanh đậm hướng ra ngoài.
-
Với cành cấp 2, để lại chiều dài 40–50 cm, cắt đầu để kích thích phân nhánh đều.
Bước 4: Xử lý vết cắt
-
Dùng chổi hoặc khăn sạch lau vết cắt.
-
Bôi hỗn hợp vôi + thuốc nấm (hoặc keo chuyên dụng) để chống thối.
-
Không để nước mưa chảy trực tiếp lên vết cắt trong 5–7 ngày.
Bước 5: Chăm sóc sau tỉa
-
Sau khi tỉa 3–5 ngày, tưới đẫm nước để giúp cây hồi phục.
-
Sau 10–15 ngày, bón phân NPK 20-20-15 kết hợp phân hữu cơ sinh học.
-
Phun thêm thuốc sinh học chống nấm và bón phân lá để kích đọt non.
Một số lưu ý quan trọng khi tỉa cành
-
Không tỉa vào buổi trưa nắng gắt (nhiệt độ cao làm khô vết cắt nhanh, cây sốc nhiệt).
-
Không tỉa trong ngày mưa (dễ lây bệnh qua vết thương hở).
-
Đối với vườn thương phẩm, nên tỉa định kỳ 2 lần/năm:
-
Sau thu hoạch.
-
Sau mùa mưa (đầu mùa khô).
-
-
Sau tỉa, nên kết hợp phun nấm Trichoderma quanh gốc để tái tạo hệ vi sinh.
-
Giữ vệ sinh vườn thông thoáng, hạn chế cây ký sinh như dây leo, rêu, nấm thân.
Lợi ích thực tế khi tỉa cành đúng kỹ thuật
-
Cây sầu riêng phát triển đồng đều, tán thông thoáng.
-
Tăng năng suất trung bình 20–30% so với cây không tỉa.
-
Giảm rõ rệt tỷ lệ sâu bệnh, đặc biệt nấm thối thân, thối rễ.
-
Dễ kiểm soát phân bón, ánh sáng và độ ẩm.
-
Kéo dài tuổi thọ cây, giữ năng suất ổn định trên 10 năm.
Tỉa cành sầu riêng là bước kỹ thuật không thể bỏ qua nếu muốn vườn sầu riêng khỏe, năng suất cao và bền vững. Thực hiện đúng thời điểm, đúng quy trình và đảm bảo vệ sinh trong cắt tỉa sẽ giúp cây nhanh phục hồi, đọt non phát triển mạnh, giảm sâu bệnh và tăng năng suất vụ sau.
Liên hệ SUTECH tại Hotline 0868.129.838 hoặc 0868.221.838 để được hướng dẫn chi tiết.
Fanpage: Sutech – Tư vấn xuất khẩu nông sản & tiêu chuẩn thực phẩm
