Bà Phan Thị Mến, Giám đốc Công ty SUTECH, nhận định rằng chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng mà còn là giải pháp then chốt giúp nông sản Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo tính minh bạch và nâng cao giá trị thương hiệu.
Trong bối cảnh xuất khẩu nông sản, đặc biệt sang thị trường Trung Quốc, đang đối mặt với những yêu cầu ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc và mã số vùng trồng, chuyển đổi số trở thành một yêu cầu bắt buộc.
Là đơn vị chuyên tư vấn và đào tạo về các hệ thống quản lý, Công ty SUTECH đã trực tiếp đồng hành cùng nông dân, hợp tác xã và các doanh nghiệp nhỏ để từng bước áp dụng công nghệ số vào sản xuất. Các giải pháp này bao gồm từ nhật ký điện tử, mã QR cho đến các phần mềm quản lý quy trình.
Theo bà Mến, thách thức lớn nhất không nằm ở công nghệ, mà ở việc thay đổi nhận thức, giúp người sản xuất tin tưởng và áp dụng các phương pháp mới. Bà cũng chia sẻ thêm về những kinh nghiệm thực tế khi đưa số hóa vào các vùng nguyên liệu, những khó khăn trong suy nghĩ của người nông dân và vai trò thiết yếu của các chính sách hỗ trợ từ phía Nhà nước.
Vai trò của chuyển đổi số đối với ngành Nông Nghiệp
Trong bối cảnh xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc, chuyển đổi số không chỉ là xu hướng mà còn là yêu cầu bắt buộc. Từ năm 2022, khi các quy định thương mại mới có hiệu lực, các doanh nghiệp và quốc gia xuất khẩu phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe về minh bạch thông tin, truy xuất nguồn gốc và quản lý chất lượng.
Đặc biệt, truy xuất vùng trồng đóng vai trò then chốt. Chuyển đổi số giúp định danh và kiểm soát từng hộ dân, từng trang trại thông qua hệ thống mã số vùng trồng. Thay vì quản lý thủ công, việc áp dụng công nghệ số hóa dữ liệu về vùng trồng, quy trình canh tác và lịch sử sản xuất, giúp các bên liên quan dễ dàng tra cứu, xác minh khi có sự cố. Mục tiêu cuối cùng là truy xuất đến tận gốc để cải thiện quy trình sản xuất, đảm bảo an toàn thực phẩm.
SUTECH đang triển khai kế hoạch hướng dẫn chuẩn hóa vùng nguyên liệu và nhà sản xuất cho khách hàng. Với ứng dụng của chúng tôi, quá trình này sẽ trở nên tinh gọn, hiệu quả và dễ dàng truy xuất nguồn gốc hơn bao giờ hết.
Sutech đang áp dụng những công cụ số nào để hỗ trợ doanh nghiệp, HTX và người nông dân
Hiện nay, chúng tôi nhận thấy vai trò quan trọng của chuyển đổi số và công nghệ, bao gồm cả trí tuệ nhân tạo (AI), trong ngành nông nghiệp. Vì thế, chúng tôi đã đặt hàng xây dựng một ứng dụng có thể sử dụng trên cả điện thoại và máy tính để hỗ trợ nông dân và nhà sản xuất.
Lợi ích cho nông dân
– Quản lý canh tác hiệu quả hơn: Sau mỗi ngày làm việc, nông dân có thể dễ dàng chụp ảnh và cập nhật thông tin vào sổ điện tử trên ứng dụng. Điều này giúp lưu trữ chi tiết lịch sử sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, và các hoạt động khác.
– Truy xuất thông tin nhanh chóng: Dữ liệu được số hóa giúp truy xuất thông tin dễ dàng, từ đó tính toán chính xác thời điểm thu hoạch.
– Phòng ngừa dịch bệnh: Ứng dụng cũng cung cấp thông tin về các dịch bệnh mới xuất hiện trên cây trồng, giúp nông dân có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời.
Lợi ích cho nhà sản xuất
– Quản lý quy trình sản xuất tinh gọn: Khi tư vấn các hệ thống quản lý an toàn thực phẩm như ISO 22000 hoặc HACCP, chúng tôi hướng tới việc thay thế sổ sách thủ công bằng sổ điện tử.
– Truy xuất nguồn gốc sản phẩm nhanh chóng: Mọi quy trình và nhật ký sản xuất hằng ngày được ghi lại trên phần mềm, giúp truy xuất thông tin về ngày sản xuất hoặc nguyên liệu đầu vào một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Thay đổi nhận thức của nông dân và hợp tác xã về việc số hoá
Việc thay đổi nhận thức của nông dân và hợp tác xã (HTX) về chuyển đổi số là một thách thức lớn, không chỉ vì chi phí mà còn do những rào cản về tâm lý, thói quen và sự thiếu tự tin. Với vai trò là người tư vấn, kinh nghiệm của tôi cho thấy có ba yếu tố then chốt để giúp họ tham gia vào chuỗi giá trị số hóa một cách hiệu quả.
Xây dựng niềm tin từ những lợi ích cụ thể
Thay vì giới thiệu công nghệ ngay, chúng tôi bắt đầu bằng cách lắng nghe những lo ngại của nông dân, như chi phí cao hay quy trình phức tạp. Việc thấu hiểu này giúp chúng tôi đưa ra các giải pháp phù hợp. Chúng tôi chứng minh lợi ích bằng kết quả thực tế từ các dự án thành công đã triển khai. Thay vì dùng thuật ngữ phức tạp, chúng tôi phân tích chi phí và hiệu quả một cách cụ thể, dễ hiểu.
Để tránh gây choáng ngợp, chúng tôi tư vấn họ bắt đầu từ những ứng dụng đơn giản nhất như nhật ký điện tử hoặc mã QR truy xuất nguồn gốc. Khi họ thấy hiệu quả, niềm tin sẽ tăng lên và họ sẽ sẵn sàng đầu tư vào các giải pháp phức tạp hơn.
Đơn giản hóa công nghệ và đào tạo “cầm tay chỉ việc”
Chúng tôi ưu tiên các phần mềm có giao diện đơn giản, dễ sử dụng, tránh dùng các thuật ngữ chuyên môn. Các buổi tập huấn tập trung vào thực hành, không phải lý thuyết suông. Chuyên gia của chúng tôi sẽ xuống tận nơi để hướng dẫn từng bước, “cầm tay chỉ việc” cho đến khi người dân tự tin thao tác. Quá trình này đòi hỏi sự kiên nhẫn và lặp lại liên tục.
Hỗ trợ kỹ thuật liên tục và kịp thời
Sau đào tạo, việc duy trì một kênh hỗ trợ kỹ thuật nhanh chóng là rất quan trọng (ví dụ: nhóm Zalo hoặc đường dây nóng). Khi nông dân gặp vướng mắc, chúng tôi giải quyết kịp thời để không làm gián đoạn quá trình ứng dụng và gây nản lòng.
Chuyển đổi số có giúp thay đổi tư duy “Từ tấn sang Thùng” của ngành Trái cây Việt Nam
Việc chuyển đổi tư duy “từ tấn sang thùng” là một bước ngoặt quan trọng, giúp tháo gỡ điểm nghẽn tồn đọng trong ngành trái cây Việt Nam suốt nhiều năm. Đây không chỉ là sự thay đổi về cách thức đóng gói, mà còn là sự chuyển dịch tư duy căn bản, từ việc chỉ tập trung vào sản lượng thô sang chú trọng vào giá trị, chất lượng, thương hiệu và các tiêu chuẩn quốc tế.
Vai trò của chuyển đổi số trong việc rút ngắn khoảng cách
Chuyển đổi số đóng vai trò then chốt như một “đòn bẩy” mạnh mẽ giúp ngành nông nghiệp Việt Nam hiện thực hóa tư duy “tấn sang thùng” và nhanh chóng bắt kịp các tiêu chuẩn quốc tế. Cụ thể, nó mang lại những lợi ích sau:
– Nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn sản xuất: Các giải pháp số giúp nông dân theo dõi và kiểm soát quy trình canh tác chặt chẽ hơn, đảm bảo chất lượng sản phẩm đồng đều.
– Xây dựng thương hiệu và truy xuất nguồn gốc: Công nghệ số cho phép tạo dựng thương hiệu riêng và cung cấp thông tin truy xuất nguồn gốc minh bạch, giúp người tiêu dùng tin tưởng hơn.
– Tối ưu hóa quy trình đóng gói và vận chuyển: Dữ liệu số hỗ trợ quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả, giảm thiểu thất thoát và đảm bảo trái cây đến tay người tiêu dùng trong tình trạng tốt nhất.
– Phân tích dữ liệu thị trường: Chuyển đổi số giúp thu thập và phân tích dữ liệu thị trường, từ đó đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp, đáp ứng đúng nhu cầu của người tiêu dùng.
Tóm lại, chuyển đổi số không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là yếu tố quyết định để ngành nông nghiệp Việt Nam thực hiện bước chuyển mình từ tư duy “tấn sang thùng”. Nó giúp nâng tầm chất lượng, xây dựng thương hiệu uy tín và tiếp cận thị trường quốc tế một cách chuyên nghiệp hơn, qua đó nâng cao giá trị và vị thế của trái cây Việt.
Nhà nước cần hỗ trợ gì giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ phát huy được vai trò
Để các doanh nghiệp vừa và nhỏ như SUTECH phát huy tối đa vai trò của mình trong xuất khẩu nông sản bền vững, cần có một hệ sinh thái hỗ trợ mạnh mẽ từ Nhà nước. Dưới đây là những giải pháp chính cần được tập trung:
Chính sách và thể chế
– Hoàn thiện khung pháp lý: Cần có các chính sách hỗ trợ thiết thực, dễ tiếp cận, giúp người nông dân trở thành chủ thể của chuỗi giá trị nông nghiệp.
– Xúc tiến thương mại: Tăng cường các hoạt động xúc tiến để mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giúp SME tìm kiếm đối tác và cơ hội kinh doanh mới.
Hỗ trợ tài chính
– Tiếp cận vốn vay ưu đãi: Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khởi nghiệp như chúng tôi được vay vốn với lãi suất ưu đãi, giảm bớt gánh nặng tài chính ban đầu.
– Hỗ trợ bảo hiểm nông nghiệp: Phát triển các chính sách bảo hiểm để giảm thiểu rủi ro cho nông dân và doanh nghiệp trước các biến động của thị trường và thiên tai.
Ứng dụng công nghệ
– Chuyển giao công nghệ: Thúc đẩy việc chuyển giao và ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào sản xuất, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình.
– Việc triển khai đồng bộ các giải pháp này sẽ tạo ra một môi trường thuận lợi, giúp các SME phát huy hết tiềm năng, nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp mạnh mẽ vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam.
Nguồn: https://mae.gov.vn/so-hoa-nong-nghiep-la-chia-khoa-giup-nong-san-vuon-xa-19103.htm
