Sầu riêng Việt Nam có thêm đối thủ mới tại thị trường tỷ dân

Đối thủ mới của sầu riêng Việt Nam – Indonesia chính thức bước vào cuộc chơi sầu riêng tại thị trường tỷ dân. Từ khi được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần, vượt qua cả Thái Lan để dẫn đầu với 57% thị phần trong 2 tháng đầu năm 2024. Tuy nhiên, khi Indonesia bắt đầu tham gia vào cuộc đua sầu riêng tại thị trường tỷ dân, Việt Nam sẽ đối diện với nhiều thách thức mới. Vậy, đâu là những mối đe dọa đối với sầu riêng Việt Nam và làm thế nào để giữ vững vị thế trước sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt?

Sầu riêng Việt Nam đối mặt với những mối đe dọa lớn tại Trung Quốc

Trung Quốc nhập khẩu hơn 800.000 tấn sầu riêng mỗi năm, tương đương giá trị khoảng 4 tỷ USD. Vì thế, thị trường này trở thành “miếng bánh ngon” mà bất kỳ quốc gia nào cũng muốn chen chân. Với nhiều lợi thế: sản lượng dồi dào, thu hoạch rải vụ quanh năm, vị trí thuận lợi… sầu riêng Việt Nam đã từng bước khẳng định vị trí. Tuy nhiên, những mối đe dọa từ thị trường và các đối thủ cạnh tranh lớn đang khiến con đường xuất khẩu của Việt Nam không còn dễ dàng.

Indonesia – Đối thủ mới đầy tiềm năng của sầu riêng Việt Nam

Indonesia có diện tích trồng sầu riêng khoảng 70.000 ha và sản lượng hàng năm hơn 1 triệu tấn. Quốc gia này đang nhắm tới thị trường sầu riêng khổng lồ của Trung Quốc. Năm 2023, Indonesia bắt đầu đàm phán để xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc. Dự kiến sẽ sớm được phê duyệt nhờ lợi thế về giá cả cạnh tranh và chất lượng. Sầu riêng Indonesia được đánh giá có hương vị đặc trưng, cơm dày, ít nước, phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng Trung Quốc. Hơn nữa, chi phí sản xuất thấp và khoảng cách địa lý gần gũi giúp Indonesia có thể đưa ra mức giá thấp hơn so với Việt Nam và Thái Lan.

Trước đây, sầu riêng đông lạnh của Indonesia chủ yêu được xuất khẩu sang Trung Quốc thông qua Thái Lan. Đến nay, nước này chuẩn bị xuất khẩu sầu riêng đông lạnh trực tiếp sang Trung Quốc vào cuối năm 2025. Indonesia tập trung vào giống sầu riêng Monthong, có nguồn gốc từ Thái Lan và được trồng nhiều tại Việt Nam.

Sự gia nhập của Indonesia không chỉ làm tăng áp lực cạnh tranh mà còn đặt ra thách thức về thị phần. Nếu không nhanh chóng cải thiện, sầu riêng Việt Nam có nguy cơ bị lấn át bởi đối thủ mới này, đặc biệt khi Indonesia đẩy mạnh đầu tư vào vùng trồng đạt chuẩn và hệ thống truy xuất nguồn gốc.

Cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ truyền thống

Trước khi Indonesia, sầu riêng Việt Nam đã phải đối mặt với hai “ông lớn” trong khu vực: Thái Lan và Malaysia. Thái Lan là quốc gia có thương hiệu đã xây dựng từ lâu, luôn kiểm soát chặt chẽ chất lượng, đảm bảo độ khô cơm sầu riêng đạt 35% trước khi xuất khẩu. Nhờ sự đảm bảo về chất lượng này mà sầu riêng Thái Lan vẫn giữ được vị thế của mình dù bán giá cao hơn Việt Nam.

Bên cạnh Thái Lan, Malaysia cũng là đối thủ lớn của Việt Nam. Dù mới được cấp phép xuất khẩu sầu riêng tươi vào Trung Quốc từ năm 2024, nhưng Malaysia lại ghi điểm nhờ áp dụng tiêu chuẩn nông nghiệp tốt (GAP) nghiêm ngặt, mang đến sản phẩm chất lượng đồng đều.

Ngoài những điểm mạnh vốn có, hai quốc gia này còn không ngừng nâng cấp chất lượng và tối ưu logistics. Thái Lan đang thử nghiệm vận chuyển bằng đường sắt với 50-100 container mỗi chuyến để giảm chi phí và thời gian. Malaysia tận dụng kỹ thuật cấp đông để đáp ứng nhu cầu sầu riêng tiện lợi của người tiêu dùng trẻ Trung Quốc.

Nguy cơ từ chất lượng không ổn định

Dù dẫn đầu về sản lượng, sầu riêng Việt Nam lại đối mặt với vấn đề chất lượng không đồng đều. Năm 2024, Trung Quốc đã cảnh báo và cấm nhập khẩu từ 15 nhà máy đóng gói cùng 18 vùng trồng Việt Nam do phát hiện cadmi vượt mức cho phép. Trước đó, 187 mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói bị cảnh báo vì vi phạm kiểm dịch thực vật. Những sự cố này không chỉ làm giảm uy tín mà còn khiến người tiêu dùng Trung Quốc nghi ngờ về an toàn thực phẩm của sầu riêng Việt Nam. Nếu không khắc phục, đây sẽ bước cản khiến Việt Nam mất dần lợi thế.

Giải pháp để giữ vững vị thế cho sầu riêng Việt Nam

Để đối phó với Indonesia và các đối thủ lớn khác, sầu riêng Việt Nam cần một chiến lược dài hạn, tập trung vào chất lượng và xây dựng thương hiệu bền vững:

• Tăng cường kiểm soát chất lượng từ khâu sản xuất

Chất lượng là yếu tố sống còn để cạnh tranh tại Trung Quốc. Việt Nam cần áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn như Global GAP, VietGAP cho tất cả vùng trồng. Nâng cao việc kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng cần. Các đối tượng kiểm dịch thực vật (như ruồi đục quả, rệp sáp) phải được kiểm tra chặt chẽ. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc minh bạch để đáp ứng yêu cầu khắt khe của Trung Quốc.

• Đầu tư vào công nghệ và logistics

Để cạnh tranh với các quốc gia khác, Việt Nam cần nâng cấp hạ tầng logistics. Đầu tư vào kho lạnh, công nghệ cấp đông hiện đại. Điều này giúp kéo dài thời gian bảo quản, đáp ứng xu hướng tiêu dùng sầu riêng tiện lợi, đa dạng sản phẩm bằng chế biến sâu: xay nhuyễn, sấy thăng hoa…

• Hợp tác quốc tế và mở rộng thị trường

Ngoài Trung Quốc, Việt Nam nên đa dạng hóa thị trường sang EU, Nhật Bản, Mỹ. Đây là những nơi có tiêu chuẩn cao nhưng tiềm năng lớn. Việc ký kết các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP là cơ hội để sầu riêng Việt Nam vươn xa, giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất và tăng sức cạnh tranh với Indonesia, Thái Lan.

SUTECH – Đồng hành cùng doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm và kiểm dịch thực phẩm là điều kiện tiên quyết để sầu riêng Việt Nam giữ vững vị thế. SUTECH tự tin là đơn vị tư vấn uy tín, chất lượng, đồng hành cùng doanh nghiệp xuất khẩu thành công sầu riêng.

Xem thêm: Tư vấn xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc

SUTECH là tổ chức chuyên tư vấn xuất khẩu nông sản, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đăng ký mã số xuất khẩu sang Trung Quốc, SUTECH tự tin với nhiều thế mạnh:

Trước những thách thức mới trong xuất khẩu sầu riêng, nông dân, doanh nghiệp cần có định hướng đúng đắn để nâng cao chất lượng, xuất khẩu hiệu quả. Liên hệ SUTECH ngay hôm nay tại Hotline 0868.129.838 | 0868.221.838 để được hỗ trợ và tư vấn kịp thời!